თბილისის არსენალის საწყობის აღწერა. 21.07. 1918 წ.

თბილისის საარტილერიო საწყობები და არსენალი

1918 წლის 21 ივლისს ეროვნული საბჭოს სამხედრო კომისიაში შემოვიდა მოხსენება გრიფით "საიდუმულო" სადაც დეტალურად იყო აღწერილი რა სახის იარაღი ინახებოდა თბილისის და სამტრედიის საარტილერიო საწყობებში.

აღწერიდან დასტურდება, რომ ქართულ ჯარს მსუბუქი იარაღის, ამუნიციის და არტილერიის მარაგები 1918 წლის ივლისისთვის სახარბიელო მდგომარეობაში არ იყო.

შაშხანები

7,62X54 მმ მოსინი (რუსეთი) - 2.812 ერთეული / 2.037.880 ვაზნა
ა). ქვეითის: 1.506
ბ). დრაგუნის: 1.044
გ). მოკლე: 262

10.75×58 მმ ბერდანი (რუსეთი) - 218 ერთეული / 7.881.819 ვაზნა
ა). ქვეითის: 173
ბ). კაზაკის: 45

8×50 მმ ლებელი კარაბინი (საფრანგეთი) - 107 / 1.322.698 ვაზნა
11X59 მმ გრა-კროპაჩეკი (საფრანგეთი) - 178
11X59 მმ გრა, Fusil Gras 1874 (საფრანგეთი) - 334 / 151.556 ვაზნა
10.4×38 მმ ვეტერლი, Vetterli-Repetiergewehre (შვეიცარია) - 190 / 857.520 ვაზნა
6.5×50 მმ არისაკა (იაპონია) - 157 / 3.686.900
ვინჩესტერი 3 ხაზიანი (აშშ) - 70
7.92×57 მმ მაუზერი (გერმანია) - 76

თურქული ნადავლი: 654 სხვადასხვა ტიპის შაშხანა

მანლიხერი 1895 წ. მოდელი: 92
მანლიხერი 1892 წ. მოდელი: 122
კრა-იურგენსონი: 77
მაუზერი: 103
ლებელი 4 ხაზიანი: 138 / 77.500 ვაზნა
პიბოდი-მარტინი 3 ხაზიანი: 122


ტყვიამფრქვევები

კოლტი: 1
7.7×56 მმ ლუისი (ბრიტანული): 222 / 203.768 ვაზნა

ცივი იარაღი

სხვადასხვა ტიპის ხანჯლები და პიკები: 92.473 / პიკები: 10.934

საარტილერიო საშუალებები

არტსისტემები: 57, აქედან 45 ერთეული 76 მმ 1909 წ. მოდ. სამთო ქვემეხი
ჭურვები (შრაპნელი და ყუმბარა): 78.637 ჭურვი


მანათობელი რაკეტის გამშვები: 194
ბომბმტყორცნი: 99 / 94.906 ნაღმი
ნაღმმტყორცნი: 8 / 230 ნაღმი
20.3 მმ პატარა ნაღმმტყორცნი: 45

სამტრედიის საარტილერიო საწყობის აღწერა
15.07.1918

კოლტის ტყვიამფრქვევის ვაზნები: 8.000
სხვადასხვა საარტილერიო ჭურვები: 612
6.5×50 მმ არისაკას ვაზნები: 30.000
10.4×38 მმ ვეტერლის ვაზნები: 8.650
თურქული ვაზნები: 450
ფრანგული ხელყუმბარები: 285
დენთი ქვემეხებისთვის: 339 ერთეული

თბილისის საარტილერიო საწყობის აღწერა
15.07.1918

სხვადასხვა ტიპის შაშხანის ვაზნები: 8.133.593
ა). 8×50მმ ფრანგული "შოშის" ტყვიამფრქვევის: 7.464.041
ბ). შვეიცარული პიბოდი-მარტინი: 591.500 და ა.შ.


პისტოლეტების და რევოლვერების ვაზნები: 314.790
ა). სმიტ ვესონის სხვადასხვა კალიბრის: 152.567
ბ). ბრაუნინგი 7.65მმ: 125.036 და ა.შ.
გ). კოლტი 45 კალიბრი: 28.722

ქვემეხის ჭურვები: 6.082
მანათობელი რაკეტები: 12.163

აღწერაში ასევე შეტანილია საარტილერიო ჭურვების ნაწილები, სასწავლო მასალები, დენთი და ა.შ.

დამატებითი ინფორმაცია

აღწერიდან ვიგებთ რომ არმიაში შტატით დადგენილი იყო 76 ცალი 1909 მოდ. სამთო ქვემეხი, ხოლო ნაწილებში იყო 70. 1909 მოდ. ჰაუბიცა 8 ცალი, ნაწილებში იყო 4.
შტატით ჯარში უნდა ყოფილიყო 45.696 შაშხანა, ნაწილებში იყო: 9.045, თუმცა მონაცემები არაზუსტია, რადგან ყველა ნაწილს არ მოუწოდებია ინფორმაცია.

ვაზნების დეტალური რაოდენობა

საიდუმლო მოხსენებას ხელს აწერს გენერალ-მაიორი ალექსანდრე ყაზბეგი.


განსაკუთრებული მადლობა ისტორიკოს დ. სილაქაძეს!

ყაზახეთის სახმელეთო ძალების სამხედრო დარაიონება


2003 წლის 7 მაისიდან ყაზახეთის ოლქების სისტემა შეიცვალა და 4 რეგიონალური სარდლობა დაარსდა ("ასტანა", "აღმოსავლეთი", "დასავლეთი" და "სამხრეთი"), რომლებიც თავის მხრივ დაყოფილები არიან სექტორებად.


სახმელეთო ძალების ძირითადი დანაყოფები თავმოყრილია აღმოსავლეთ და სამხრეთ რაიონებში, საიდანაც მეტი საფრთხეა მოსალოდნელი. იხილეთ ვიდეო
განვიხილოთ ოთხივე სარდლობა და მათი შემადგენლობა (მხოლოდ ძირითადი დანაყოფები). სახმელეთო ძალების საერთო რიცხვი უცნობია, შეიარაღებულ ძალებში ოფიციალური მონაცემებით დაახლ. 120.000 სამხედრო მოსამსახურეა. რიგითების ძირითადი მასა გაწვეულია 1 წლის ვადით.

მწვანე (დასავლეთი), წითელი (ასტანა), ლურჯი (აღმოსავლეთი) და ყვითელი (სამხრეთი)

რეგიონალური სარდლობა "ასტანა"

შტაბი განთავსებულია ქ. ყარაღანდაში და ითვლება უმაღლესი მთავარსარდლის რეზერვად. რაიონში განთავსებულია ძირითადად საარტილერიო დანაყოფები და სასწავლო ცენტრები. უმაგრებს ზურგს სამხრეთის და აღმოსავლეთის სარდლობებს. შემადგენლობა:

➔ მე-7-ე მექანიზირებული ბრიგადა (ყარაღანდა)
➔ 401-ე საარტილერიო ბრიგადა (პრიაზიორსკი)
➔ 402-ე რეაქტიული არტილერიის ბრიგადა (პრიაზიორსკი)
➔ 403-ე ტანკსაწინაღმდეგო საარტილერიო ბრიგადა (პრიაზიორსკი)
➔ სარაკეტო ჯარების და არტილერიის სასწავლო ცენტრი (პრიაზიორსკი)
➔ რეზერვის უმცროსი სპეციალისტების საბრძოლო მომზადების ცენტრი (სპასკი)
➔ სპეციალური დანიშნულების სადაზვერვო პოლკი (აკტასი)

რეგიონალური სარდლობა "აღმოსავლეთი"


შტაბი განთავსებულია ქ. სემეიში. ფარავს რუსეთის და ჩინეთის მიმართულებას. შემადგენლობა:

➔ მე-3-ე ცალკეული გვარდიული მექნიზირებული ბრიგადა (უშარალი)
➔ მე-4-ე ცალკეული მექანიზირებული ბრიგადა (უსტ კამენაგორსკი)
➔ მე-8-ე ცალკეული მექანიზირებული ბრიგადა (სემეი)
➔ 11-ე სატანკი ბრიგადა (აიაგოზი)
➔ 34-ე საარტილერიო ბრიგადა (უშარალი)
➔ 101-ე სარაკეტო ბრიგადა (სემეი)
➔ 102-ე რეაქტიული არტილერიის ბრიგადა (სემეი)
➔ 103-ე საარტილერიო ბრიგადა (სემეი)
➔ ცალკეული სადაზვერვო პოლკი (სემეი)
➔ კავშირგაბმულობის ცალკეული ბრიგადა (სემეი)

რეგიონალური სარდლობა "სამხრეთი"

შტაბი განთავსებულია ქ. თარაზში. ფარავს უზბეკეთის, ყირგიზეთის და ჩინეთის მიმართულებას. რელიეფი ძირითადად მაღალმთიანია, რაც იასახა რაიონის შემადგენლობაზე:

➔ მე-5 სამთო-მსროლელი ბრიგადა (თარაზი)
➔ მე-6 მექანიზირებული ბრიგადა (შიმკენტი)
➔ ცალკეული სამთო-ცხენოსანი პოლკი (ბაუირჟანი)
➔ მე-12-ე მექანიზირებული მძიმე ბრიგადა (გვარდეისკი)
➔ 54-ე გვარდიული საარტილერიო ბრიგადა (გვარდეისკი)
➔ 23-ე საინჟინრო-მესანგრეთა ბრიგდა (გვარდეისკი)
➔ 232-ე საინჟინრო-მესანგრეთა ბრიგადა (კაპჩაგაი)
➔ სახმელეთო ძალების სასწავლო ცენტრი
➔ 221-ე კავშირგაბმულობის ცალკეული ბრიგდა (თარაზი)


რეგიონალური სარდლობა "დასავლეთი"

შტაბი განთავსებულია ქ. ატირაუში. შემადგენლობა:

➔ ცალკეული მოტომსროლელი ბატალიონი (აქტობე)
➔ 390-ე საზღვაო-ქვეითების გვარდიული ბრიგადა (აქტაუ)
➔ ცალკეული სადაზვერვო პოლკი (ატირაუ)
➔ ცალკეული მოტომსროლელი ბატალიონი (ბეინეუ)
➔ 100-ე საარტილერიო ბრიგადა (აქტობე)


სოხუმის I სანაპირო რაზმის მდგომარეობა 14.12.1920-02.01.1921

 

ამ ანგარიშის გაცნობის შემდეგ შეიძლება შეგექმნათ შთაბეჭდილება რომ მთავრობა ჯარს არ აფინანსებდა. აღსაღნიშნავია, რომ სხვა დანაყოფებშიც დაახლოებით ასეთი მძიმე მდგომარეობა იყო. ამ ყველაფერს თან ერთვოდა სახადი და ეპიდემია, რის გამოც მაგალითად ბათუმის გარნიზონის 30% ლაზარეთში იწვა.
უნდა ვიცოდეთ, რომ 1920 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის 36.6% დაიხარჯა სამხედრო სამინისტროზე (იხ. დ. სილაქაძის "ქართული არმიის მატერიალური მდგომარეობა რუსეთთან ომის წინ" 2015 წ.). შედარებისთვის, 2020 წელს ეს თანაფარდობა 6% არის (₾14.2 მლრდ-დან თავდაცვაზე გამოყოფილია ₾880 მლნ ).
მართალია პროცენტულად დღევანდელ ხარჯებზე 6-ჯერ მეტს ახმარდნენ ჯარს, მაგრამ პირველი მსოფლიო და სამოქალაქო ომის ნგრევით გამოწვეული კრიზისის გამო მდგომარეობა კატასტროფული იყო. აღსაღნიშნავია, რუსეთის ჩრ. კავკასიის არმია, სომხეთის და აზერბაიჯანის არმიები კიდევ უფრო უარეს დღეში იყვნენ. ამ კონტექსტის გათვალისწინებით უნდა გავეცნოთ სტატიას და რა თქმა უნდა ჩვენთვის დამახასიათებელ იმ ხარვეზებსაც შეამჩნევთ, რომელიც ფულთან კავშირში უკვე აღარაა.

სოხუმის პირველი სანაპირო რაზმის სამწყობრო და სამნეო რევიზია ჩაატარა სამხედრო კომისიის წევრმა ერმალო კალაძემ და სახელმწიფო კონტროლის უფროსმა რევიზორმა  ა. ლორთქიფანიძემ. ქვედანაყოფის შემოწმების დრო 14 დეკემბერი 1920 - 2 იანვარი 1921, ანუ რუსეთთან ომის დაწყებამდე დაახლ. 1 თვით ადრე. შეამოწმეს სოხუმის და ოჩამჩირის განყოფილებები. სოხუმის რაზმს მეთაურობდა პოლკოვნიკი სრესელი. მნე: მაიორი ჯაფარიძე

ოჩამჩირის განყოფილება 

განყოფილების უფროსი: კაპიტანი ჭყონია, უფროსი ოფიცერი: უფრ. ლეიტენანტი ჟვანია. გაგიდის სადარაჯოს უფროსი: ზემდეგი ცინცაძე.

განყოფილება შედგებოდა 4 სადარაჯოსგან: ოჩამჩირე, გაგიდა, გუდავა და სათამაშო. განყოფილებას აკლდა ოფიცრები და 3 სადარაჯოზე ბოლო 3 თვის მანძილზე ჯარისკაცებს ოფიცერი ნანახიც არ ყავდათ. განყოფილების უფროსმა არ იცოდა რომელ სადარაჯოზე რა სახის ქონება იყო.

იარაღი, მომარაგება და საკვები

ქვედანაყოფზე მიწერილი იარაღი გაუწმენდელი იყო და ზოგადად ცუდ მდგომარეობაში იმყოფებოდა. 8 შაშხანა საკვების ყუთში იყო ჩაყრილი ჭუჭყიან ნაჭრებთან ერთად. ჩამორთმეული იარაღი, რიცხვით 6 ცალი (მაუზერის და ბერდანის შაშხანები) არც იყო აღწერილი.
დანაყოფს ერთი ვირი და ერთი ორთვალა ჰქონდა, რის გამოც ჯარისკაცებს საკუთარი ზურგით უწევდათ ნივთების ტარება სადარაჯოებზე და მომარაგება ძალიან იყო შეფერხებული.
სურსათის აღრიცხვა საერთოდ არ ხდებოდა, სასაწყობე ოთახში თითქმის არაფერი არ იყო და რაც იყო ერთმანეთში იყო აზელილი. დანაყოფები რასაც დღიურად შოულობდნენ იმას ჭამდნენ, არ არსებობდა მარაგი. საკვების დიდი ნაწილი ნისიით იყო აღებული ადგილობრივი მოსახლეობისგან. გუდავას და სათამაშოს სადარაჯოებზე საერთოდ არ ჰქონდათ საკვები ცოტაოდენი კარტოფილის გარდა.
განყოფილებისთვის არ მიუციათ 3 თვის ჯამაგირი. მხოლოდ კომისიის მისვლის შემდეგ მისცეს 2 თვის.
ჯარისკაცების ტანსაცმელი და ლოგინები


სადარაჯოების და ყაზარმების მდგომარეობა

შენობები ქვით იყო ნაშენი, მაგრამ ჩალეწილი ფანჯრებით და ცუდ მდგომარეობაში.


სოხუმის განყოფილება

განყოფილების უფროსი: კაპიტანი ანჩაბაძე
კომისიამ დაათვალიერა კოდორის, მაჭარის და ახალ-ათონის სადარაჯოები. სიტუაცია აქაც მძიმე იყო.

ყაზარმების მდგომარეობა


ტანსაცმელი და კვება


რატომ წარმოიშვა პრობლემა საგუშაგოების საჭმლით მომარაგებაში?


 გათბობა და განათება


1920 წლის 18 დეკემბერს კომისიას დრანდაში შემოხვდა მობილიზაციით გაწვეული 82 ჯარისკაცი რომლებიც ფეხით მიდიოდნენ ოჩამჩირის განყოფილების გასაძლიერებლად სოხუმიდან. აღმოჩნდა რომ მათთვის "ბუშლატები" და საბნები დაურიგებიათ, მაგრამ ფეხსაცმელი არა. 7 ჯარისკაცი სულაც ფეხშიშველი მიდიოდა. ჯარისკაცებს ორი დღე უნდა ევლოთ ფეხით, მაგრამ საკვები არ მისცეს და არც საკვების შესძენი ფული. კომისიის თანმხლებმა კაპიტანმა ჭყონიამ მისცა საკვების ფული.

რაზმის პირადი შემადგენლობა

1919 წლის 1 სექტემბრიდან 1920 წლის 20 დეკემბრამდე რაზმის სიაში ეწერა სულ 1060 კაცი.
დეკემბრის მდგომარეობით რაზმში იყო: სავალდებულო სამხედრო სამსახურის: 365 ჯარისკაცი, მობილიზაციით გაწვეული: 440 და ყრილობით გაწვეული: 32. სულ: 837 ჯარისკაცი.
რაზმმა მიიღო 250 ერთეული ფორმის კომპლექტი. 440 მობილიზირებულისთვის გამოყვეს: 250 ფარაჯა, 260 შარვალი, 210 ხალათი, 200 ხამლი (ბათინკი). ამგვარად ტანისამოსი აკლდა 300 ჯარისკაცს. ხოლო წინა წელს გაცემული დახეული და თითქმის უვარგისი იყო (1919 წელს გაწვეულები საომარი მდგომარეობის გამო ზედმეტი ვადით დატოვეს ჯარში).

კულტურულ-საგანმანათლებლო მუშაობა

სადარაჯოების დაშორების გამო მსგავსი ლექციები და სწავლებები თითქმის არ ტარდება. საგუშაგოებზე არ მიდის გაზეთები. სოხუმში ბიბლიოთეკაც აქვთ და გაზეთების რეგულარულად მოდის, მაგრამ თითქმის არავინ არ კითხულობს.


სანიტარული პუნქტი და სალარო

მოწყობილია ცალკე ოთახში, გააჩნია 2 საწოლი და საკუთარი აფთიაქი. აღრიცხვა მოწესრიგებულია.
მთლიანობაში სალაროს აღიცხვა მეტნაკლებად მოწესრიგებულია.

საწყობში არსებული სანივთე ქონება

ხამლი (ბათინკი) - 175 წყვილი
იტალიური შინელი - 199 ცალი
თბილი პერანგი - 64 ცალი
საცვალი - 754 ცალი
პერანგი - 751 ცალი
ინგლისური ფრენჩი - 200 ცალი
ინგლისური შარვალი - 199 ცალი

საუბარია 1902 Pattern Service Dress tunic -ზე, რომელიც ეცვა პირველი მსოფლიო ომის დროს ბრიტანეთის ჯარს და ეს ფორმა არმიის სოხუმის მეორე ბატალიონის ჯარისკაცების ნაწილსაც აცვია 1920 წლის მეორე ნახევრის ფოტოზე.  






წყარო: სოხუმის პირველი სანაპირო რაზმის სამწყობრო და სამნეო ნაწილთა საქმეების რევიზიის ოქმი ჩატარებული სამხედრო კომისიის წევრ ე. კალაძის მიერ

დამატებითი ინფორმაცია: სასაზღვრო ჯარები 1918-1919 წლებში

სოხუმის ხედები







სამხედრო რაიონი, სავალდებულო სამსახური, რეზერვი და თავდაცვის ლიგა


წარმოგიდგენთ ერთერთ ვარიანტს, თუ როგორ შეიძლება საქართველოს თავდაცვის ძალების მოწყობა ისე, რომ ადექვატურად და სწრაფად უპასუხოს როგორც სიმეტრიულ, ასევე ასიმეტრიულ საფრთხეებს საქართველოს მთელს ტერიტორიაზე. ამ ვარიანტს პირობითად დავარქვი "ქსელი", ხოლო სტატია მიზნად ისახავს ამ თემაზე საუბრის წახალისებას მილიტარისტებში და მოსახლეობის ინფორმირებას. ეს არ არის "მომავლის არმიის ხედვა", ანუ საპროგრამო დოკუმენტი, არც ჭეშმარიტებაზე მაქვს პრეტენზია.
მოყვანილი სახელები და ციფრები პირობითია, ანუ 2.5 თვეს ალბათ 4 თვე ჯობიაო მაგაზე დროს ნუ დავხარჯავთ, საინფორმაციო სტატიის კომპეტენციას ძალიან შორდება. ასევე შევეცადე გასაგები ენით გადმომეცა საკითხის არსი. თუ დაინტერესდებით თემის უკეთ შესწავლით, გაგიჩნდებათ შეკითხვები, ან კონტრარგუმენტები ე.ი. სტატიამ თავისი ამოცანა შეასრულა! მაშ ასე:

სამხედრო რაიონები

დარაიონება, ანუ გეოგრიფიულ არეალზე მორგებული ახალი სამხედრო-ტერიტორიული მოწყობა საშუალებას მოგვცემს სწრაფად და კონცენტრირებულად შევძლოთ წარმოქმნილ ლოკალურ საფრთხეზე რეაგირება. ამ მიზნით უნდა დაარსდეს სამხედრო რაიონები შტაბით, ბატალიონებით და ცალკეული რაზმებით. სრული ამოქმედების შემდეგ, მთელი ქვეყანა წინააღმდეგობის ქსელით დაიფარება და ძალიან გაურთულებს მტერს როგორც წინსვლას, ასევე ზურგში მოქმედებას.
დარაიონება სიახლე არაა, მაგალითად შვედეთში რაიონები 1833 წელს ამოქმედდა და ყველა ქვეყანა, სადაც სამხედრო საქმე საშუალო დონეზე მაინცაა, დარაიონებულია. ეს მომენტი არც ქართული სამხედრო აზრისთვის იყო უცხო, ტერიტორიული სადროშოები გაერთიანებული საქართველოს ჯარისთვის ჩვეულებრივი მოვლენა იყო. 1918-1921 წლებში ისევ აღორძინდა "ტერიტორიული მიდგომა" ქართულ არმიაში, მაგრამ ოკუპაციის შემდეგ მოიშალა და გაქრა. მაქსიმუმ აღმოსავლეთ და დასავლეთ ნაწილებად იყოფა საქართველო და ამით შემოიფარგლება.

რაიონი უნდა იყოს ავტონომიური, ომის დროს ნაკლებად დამოკიდებული ცენტრზე (რაც ნიშნავს ინიციატვის საკუთარ თავზე აღების გამომუშავების უნარებს ოფიცრებსა და სერჟანტებში) და უნდა იმოქმედოს წინასწარ მომზადებული გეგმების მიხედვით. ზოგი რაიონი დიდი იქნება (მაგ. თბილისის განსაკუთრებული რაიონი) და ზოგი პატარა (მაგ. დუშეთის). ყველა რაიონს ექნება საკუთარი სასწავლო-სამოქმედო გეგმა, მაგრამ ერთიანი ხედვის ფარგლებში.

დანაყოფების კონკრეტულ რელიეფზე მიბმით, რაიონებისთვის ზუსტი გეგმების განსაზღვრით სექტორების მიხედვით, თანამედროვე ტანკსაწინააღმდეგო და სარაკეტო შეიარაღებით შეძლო ლიბანის ჰეზბოლამ 2006 წელს ისრაელის ჯარის მასირებული შეტევის შეფერხება და 1 თვის მერე მოლაპარაკებების დაწყებაზე იძულება, მიუხედავად ამ უკანასკნელის კოლოსალური უპირატესობისა ცოცხალ ძალასა და ტექნიკაში.

ჰეზბოლას სამხედრო რაიონები და სექტორები 2006 წელს

მშვიდობის დროს დანაყოფები (რეგულარული და რეზერვის) პირველ რიგში მოემზადებიან საკუთარი რაიონის ამოცანებიდან გამომდინარე და იმ რელიეფზე, სადაც მოუწევთ ომი (მაგ.: თბილისელი პირველ რიგში დაიცავს თბილისს, ხოლო თელავის სამხედრო რაიონის წევრი კახეთს), რაც დიდ უპირატესობას მისცემს მტერთან შედარებით. დანაყოფებს ექნებათ "შესაბამისი პროფილი", მაგალითად: უშუალოდ თბილისში ვინც უნდა იბრძოლოს "ქალაქში ბრძოლა" იქნება ბატალიონის სასწავლო პროგრამის ბირთვი, დაფუძნებული თანამედროვე "ურბანული ოპერაციების" გამოცდილებაზე და საშტატო შეიარაღებაც შესაბამის უნდა ჰქონდეთ, ანუ საუბარია "მძიმე ქვეითებზე". თუ ბატალიონის ძირითადი სამოქმედო არეალი მთაგორიანი სექტორია, შეიარაღება, ეკიპირება და მომზადებაც კონკრეტულ რელიეფზე უნდა იყოს მორგებული, ანუ უკვე "მსუბუქ ქვეითზე" ვსაუბრობთ.
ტერიტორიული დანაყოფების გამოყენება შესაძლებელი იქნება საქართველოს სხვა რეგიონებშიც.
სამხედრო რაიონებში უნდა მოეწყოს ახალი ლოჯისტიკურ-სასწავლო ცენტრები, შენობებში რამდენიმე ასეული კაცის ერთდროულად განთავსების საშუალებით და სადაც დასაწყობდება სარეზერვო დანაყოფების გასაშლელად საკმარისი მატერიალური საშუალებები, ტექნიკა, იარაღი, საკვები და საბრძოლო მარაგი.
რაიონების დაარსება ხელს შეუწყობს ოფიცრების და სერჟანტების კარიერულ ზრდას, რადგან არსებული მცირერიცხოვანი დანაყოფები საშუალებას არ იძლევიან დროულად მოხდეს სამსახურეობრივი როტაცია და გადაადგილება.
რაიონის მეთაურობას კიდევ რამდენიმე ამოცანა ექნება, ფორმატის გამო მათ არ ავღწერ, თუმცა ქვემოთ ნახსენები იქნება ზოგიერთი.

ჯარის კომპონენტები (დაკომპლექტების მიხედვით)

ჯარი ომის დროს უნდა ივსებოდეს რამდენიმე სეგმენტედან და თავდაცვის ხედვაში ჩართული უნდა იყოს დამხმარე ორგანიზაციებიც:

1). პროფესიული სამხედრო სამსახური ძალიან მაღალ დონეზე მომზადებული და აღჭურვილი დანაყოფები, რომელთა ძირითადი ამოცანა ომის დროს მოწინააღმდეგის შეკავება და სარეზერვო დანაყოფების მობილიზაციისთვის საჭირო დროის მოგება უნდა იყოს.

2). სავადებულო სამხედრო სამსახური უნდა გახდეს დაახლ. 3 თვიანი, მაქსიმალური საველე მომზადებით და მსუბუქი-ქვეითის პრაქტიკული პროგრამით. 2.5 თვე საბაზისო მომზადება, ხოლო დარჩენილი 2-3 კვირა დახელოვნება რომელიმე სფეროში (მაგ.: მეტყვიამფრქვევე, ტანკსაწინააღმდეგო კომპლექსები, რადისტი, ჩუბინი და ა.შ.). სსს გავლა მოხდება: რეგულარულ ბრიგადებში და სამხედრო რაიონების სასწავლო ცენტრებში (დაახლ. 10 უნდა იყოს ასეთი). საუბარია 10-12.000 ახალწვეულის მიღებაზე წელიწადში, რაც შეუსრულებელი მისია არაა, 100 წლის წინ ვახერხებდით ურმით რომ გადაადგილდებოდა ხალხი და თან საშინელ ეკონომიურ-ეპიდემიოლოგიურ პირობებში.

ვისაც არ ენდომება საბრძოლო ნაწილში სამსახური (სულერთია რა მიზეზით, რელიგიის თუ უბრალოდ პაციფიზმის გამო), მათ უნდა გაიარონ „არაძალადობრივი გასამხედროებული სამსახური“ სახელმწიფო უწყებების საყარაულო, ან დამხმარე დანაყოფებში (სამედიცინო, ლოჯისტიკის, სამუშაო და ა.შ.) 6 თვის ვადით. იხილეთ: ფინეთის ჯარის არაძალადობრივი სამსახური

სსს საბაზისო საბრძოლო მომზადების დასრულების შემდეგ მოქალაქეს შეეძლება:

ა). გააფორმოს პროფესიული კონტრაქტი 4 წლით რეგულარულ დანაყოფში
ბ). საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით სავალდებულო წესით, 3 წლით ჩაირიცხოს აქტიური რეზერვის ტერიტორიულ ნაწილში, წელიწადში 21 დღით თავის დანაყოფში შეკრებაზე ყოფნის ვალდებულებით.
აქტიურ რეზერვში სამსახური უნდა ანაზღაურდებოდეს (მაგ.: რიგითისთვის თვეში ₾130, ანუ წელიწადში: ₾1.560). გათვალისწინებული უნდა იყოს სხვა შეღავათები და ბუნუსებიც. ეს დამოკიდებულია ეკონომიკის სიძლიერეზე, მარტო სურვილი არ კმარა როცა ფული არაა.
ეროვნული გვარდია ქვეითის საბაზისო მომზადებაზე (თან ზოგი ყოფილი საკონტრაქტოა, ზოგმა საერთოდ არაფერი იცის და ერთად კი სწავლობენ) ხარჯავს ორ წელიწადს, ჯამში 90 დღეს, რაც დროში ძალიან გაწელილია, ხოლო წელიწადში 45 დღის შეთავსება ძალიან ჭირს სამოქალაქო სამსახურთან. ჩემი აზრით 90 დღიანი რეგულარული მომზადება (განახლებული პროგრამით) უფრო ხარისხიანი, ეფექტური და იაფი იქნება. ხოლო მომდევნო პერიოდი გატარებული "21 დღიან რეზერვში" შეძენილი უნარების შენარჩუნებას უზრუნველყოფს. ხოლო თუ ამ სისტემის ფუნდამენტში ახალგაზრდული ლეგიონი ჩაიდება, კიდევ უფრო ამაღლდება ხარისხი.
პირველი სავალდებულო კონტრაქტის, ანუ 3 წლის დასრულების შემდეგ მოქალაქეს უფლება ექნება ნებაყოფლობით, 1-2 წლით გაიხანგრძლიოს აქტიურ რეზერვში ყოფნა, ან გადავიდეს თადარიგში.
აქტიურ რეზერვისტს შეეძლება მეთაურის კურსის გავლა და დაწინაურება ოცმეთაურად, ათმეთაურად, ან ოცეულის სერჟანტად. ნებისმიერი კურსის წარმატებით გავლა შესაბამისად უნდა ანაზღაურდებოდეს.

3 წლის შემდეგ, წელიწადში 10-12.000 ახალგაზრდაზე დათვლით, აქტიურ რეზერვში სამ გაწვევაზე დაგროვდება დაახლ. 30.000 მებრძოლი და ეს რიცხვი დიდად აღარც შეიცვლება. 10.000 თადარიგში გადასულს დაემატება 10.000 ახალგაწვეული.
რეალურად სსს გამოდის 3 წლიანი, ჯამში 132 დღიანი მომზადებით.

3). სამობილიზაციო რეზერვი (თადარიგი) უნდა იყოს 10 წლიანი. თადარიგში ჩაირიცხებიან ყოფილი სამხედრო პირები რეგულარული და აქტიური რეზერვიდან, რომლებმაც აღარ გააფორმეს კონტრაქტი. ეს კატეგორია სავალდებულო წესით შეიძლება გამოიძახონ მხოლოდ სრული მობილიზაციისას, ან საშუალება იქნებათ მოხალისედ დაბრუნდნენ აქტიური რეზერვის შემადგენლობაში ნაწილობრივი მობილიზაციის დროს.

4). საქართველოს თავდაცვის ლიგა გააერთიანებს სამოქალაქო პირების მიერ შექმნილ "გასამხედროებული ტიპის" ორგანიზაციებს და მოაქცევს მათ ერთიან ხედვასა და გეგმაში. ეს თემა ძალიან დიდია, თვალსაჩინოებისთვის ჩამოვწერ ლიგის სავარაუდო შემადგენლობას, რათა გასაგები გახდეს რაზეა საუბარი:

ა). დაცვის რაზმები. ტერიტორიული რეზერვის სამოხალისეო სახეობა, რომლის ძირითადი ამოცანა სამხედრო რაიონში ადგილობრივ ადმინისტრაციასთან და შსს-სთან ერთად მოქმედება იქნება: ინფრასტრუქტურის და წესრიგის დაცვა, ტვირთების კონვოირება, მოსახლეობის ევაკუაცია და ა.შ. საუბარია ყველა შესაძლო ამოცანაზე, რაზეც არ უნდა მოწყდეს ჯანღონით სავსე ახალგაზრდა მებრძოლი, ანუ რეგულარული ნაწილები და აქტიური რეზერვი.

ინგლისის "დაცვის რაზმები" 1942 წელს

დაცვის რაზმებში გაწევრიანებას შეძლებს ყველა ის მოქალაქე, რომელიც რაიმე მიზეზის გამო (მაგ.: ჯანმრთელობის მდგომარეობა, ასაკი) ვერ მოხვდება "ძირითად" კონტრაქტზე, ან დაასრულებს მას და გავა თადარიგში. რა თქმა უნდა დაცვის რაზმის წევრიც გააფორმებს 2-3 წლიან კონტრაქტს და ვალდებული იქნება 14, ან 21 დღე გაატაროს თავისი რაზმის სწავლებებზე.

კალიფორნიის შტატის "აქტიური რეზერვი" წვრთნის ადგილობრივ "დაცვის რაზმს"

ალასკის შტატის "დაცვის რაზმი" მეორე მსოლფიო ომის დროს

ალასკის შტატის "დაცვის რაზმი" ჩვენს დროს

ბ). მსროლელთა კლუბი, სადაც ნებისმიერ კანონმორჩილ მოაქალაქეს შეეძლება მსუბუქი იარაღის (რაც დაშვებულია სამოქალაქო ბრუნვაში) და სროლის შესწავლა შეღავათიან ფასად. კლუბი ისარგებლებს სამხედრო რაიონის ლიცენზირებული ღია სასროლეთებით და გახდება იარაღის კულტურის ამაღლების ძირითადი კერა.

30 წელიწადია ომში ვართ, ურთულეს, იარაღით გადატენილ აგრესიულ რეგიონში გვიწევს ცხოვრება და ერთი ღია სასროლეთიც კი არ გვაქვს! ასეთი ქვეყანა დედამიწაზე სულ რამდენიმეა ალბათ. ხალხი დემილიტარიზებულია, ხოლო სამხედრო საქმის და სროლის მოყვარულები უდიდესი ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ არიან. არადა სამხედრო საქმის კარგად ცოდნამ, ორგანულად შერწყმულმა შრომასთან მოგვიყვანა აქამდე! ერთის გამოცლაც სცადეს ჩვენთვის რუსებმა და მეორისაც ... შედეგად მივიღეთ ლუარსაბ თათქარიძის ტიპაჟი, რომელიც გორაობს ტახტზე და ოცნებობს, ანუ საქმის კეთების გარდა ყველაფერს აკეთებს, ანუ არაფერს

სპეცრაზმელი არაა, ჩვეულებრივი მოქალაქეა ჩვეულებრივ თავისუფალ ქვეყანაში!
ეს ტიპი არც კანონს დაარღვევს (სროლის პრივილეგიას დაკარგავს) და არც მთვრალი ატეხავს სროლას აივნიდან!

ეს შვეიცარიის (!) ღია სასროლეთია. ბოლომდე უყურეთ სადაა მოწყობილი :))
2.000.000 ერთეული იარაღი ისვრის შვეიცარიაში ასეულობით სასროლეთზე

გ). გენ. მაზნიაშვილის სახ. ახალგაზრდული ლეგიონი, რომლის ამოცანა იქნება: თავდაცვის ძალებისა და შსს-სთვის მოტივირებული კადრების მოძიება, ახალგაზრდების დაინტერესება და წინასწარი გაწვრთნა სწავლისგან თავისუფალ დროს. ორგანიზაციაში გაივლიან ინდივიდუალურ, ჯგუფურ და ლიდერის მომზადებას. ასაკი: 12-18 წელი

გენ. მაზნიაშვილის სახ. ახალგაზრდული ლეგიონი

ლიგაში შეიძლება გაერთიანდნენ: სალაშქრო, საინფორმაციო ომის, სამედიცინო, სამოყვარულო სპორტის, კავშირგაბმულობის, დრონების, სამხედრო ისტორიის და სამხედრო საქმესთან მეტნაკლებად ახლოს მდგომი პროექტები და ორგანიზაციები, რომლებიც თავდაცვის სამინისტროს მიერ შემუშავებულ კონკრეტულ ხედვაში მოექცევიან. ერთის მხრივ ენთუზიასტები მიიღებენ მნიშვნელოვან ხელშეწყობას და მეორეს მხრივ გააძლიერებენ თავდაცვისუანარიანობას. გარდა ამისა, დაახლოვდება ჯარი და ხალხი, რასაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს. თუ ჯარი სახალხო არაა, აბა ვის ინტერესებს ემსახურება ის?

პროექტი "მოლაშქრე" | იხილეთ სხვა ვიდეოები

ეს მიდგომა წააგავს შვეიცარიის თავდაცვის სამინისტროს წყობას, სადაც მოქალაქეთა დაცვის და საგანგებო სიტუაციების კოორდინაცია და სპორტული აქტიობები თავდაცვის ნაწილია.

ლიტუანია უფრო ახლოსაა ამ ვარიანტთან, რეგულარული ჯარის პარალელურად მოქმედებენ "ეროვნული თავდაცვის მოხალისეთა ძალები" (National Defence Volunteer Forces), როგორც ჯართან თავსებადი აქტიური რეზერვი (5.000 კაცი) და "მსროლელთა კავშირი" (Riflemen's Union) 12.000 წევრით, რომელიც სტატიაში წარმოდგენილი თავდაცვის ლიგის მაგვარი ორგანიზაციაა.

 ლიტუანიის აქტიური რეზერვი

ლიტუანიის "თავდაცვის ლიგის" აქტიობები

ფინანსები

ბიუჯეტის გაორმაგება საშუალებას მოგვცემს ამ სისტემის პირველი ეტაპი ამუშავდეს, რადგან დიდი მოცულობის წინასწარი სამუშაოები იქნება ჩასატარებელი (ძირითადად იურიდიული საკითხების მოგვარება, ინფრასტრუქტურის, სასწავლო მასალების და სამეთაურო კადრების ფილტრაცია და მომზადება) და ეს არაა "ერთი წლის ამბავი". თუ ამ წყობაზე გადავალთ, 3-4 წელიწადში ხელშესახები შედეგი გვექნება.

ყველა მამაკაცს, რომელსაც არ უმსახურია საბრძოლო დანაყოფში, 35 წლის შესრულებამდე ავტომატურად უნდა ჩამოეჭრას შემოსავლის 1% თავდაცვის სამინისტროს სასარგებლოდ (პირველ რიგში თავდაცვის ლიგის საჭიროებისთვის). ვფიქრობ ეს მიდგომა სამართლიანია და მძიმე ტვირთადაც არ დააწვება მოქალაქეს (თუ ₾1.000 ექნება შემოსავალი, მხოლოდ ₾10 მოეჭრება, ანუ 1 შაურმას შეელევა როგორმე).

ფინანსებს არ ეხება, მაგრამ ძალიან სასურველია თუ ეს კატეგორია ვერ დაიკავებს მაღალ თანამდებობებს სახელმწიფო სტრუქტურებში (პარლამენტში და ძალოვნებში მაინც).


- - - - - - -

როგორიც არ უნდა იყოს ჯარის მოწყობა (რამდენიმე ვარიანტის შეთავაზებაა შესაძლებელი თავის პლიუს-მინუსებით), მისი სიძლიერე და ბრძოლისუნარიანობა დამოკიდებულია მხოლოდ პოლიტიკურ ნებაზე, საიდანაც გენერირდება შეკვეთა, დაფინანსება და ყველაფერი სხვა! სამხედრო საქმე პოლიტიკის ორგანული ნაწილია და მისდამი დამოკიდებულება ძალიან ნათლად ანახებს ცაკე აღებული პოლიტიკოსის, მთავრობის და ხალხის დამოკიდებულებას საკუთარი სამშობლოს მიმართ! ანუ დღემდე არასერიოზულად, ან არასწორად აღიქვამს მოსახლეობის დიდი ნაწილი ამ თემას. ძლიერი ჯარის N1 ამოცანაა გადააფიქრებინოს მტერს თავდასხმა მოსალოდნელი დიდი ფასის გამო! როსტოვის აღება არაა ქართული ჯარის მიზანი, მაგრამ ჩვენზე იარაღით წამოსვლის სურვილის გაღვივებას ჩვენივე სისუსტე უწყობს ხელს. რატომ უნდა ელაპარაკო სუსტს, როცა შეგიძლია იოლად წაართვა? სანამ ვინმე თავს დაგვესხმება ასჯერ უნდა დაფიქრდეს "ემანდ კისერი არ წავიტეხოო" და ამის გაკეთება ნამდვილად შეგვიძლია! ომს ჩმორობა (მაგ.: ნეიტრალიტეტის ქადაგება) კი არა, პირიქით, ძლიერი ჯარი და საიმედო "საგარეო ფარი" თუ აგვარიდებს!

"სახელმწიფოს მაშინ შეუძლია არსებობა, როცა აქვს უნარი თავი დაიცვას სხვა ხალხების თავდასხმისგან. ქვეყნის თავდაცვის საძირკველია შეიარაღებული ძალა და სამშობლოს სიყვარული" (გ. კვინიტაძე)

"ნებისმიერი თანამდებობა ან პოზიცია ჩემთვის საქმის კეთების საშუალებაა" ინტერვიუ : პაატა გიგაური


ინტერვიუ აღებულია 2020 წლის 1 მაისს 
მშვიდობის უზრუნველყოფა ყველაზე მნიშვნელოვანი ბრძოლის მოგებას ნიშნავს. რა სტრატეგია და რეფორმები გვჭირდება იმისთვის, რომ დღეს საქართველო, როგორც სახელმწიფო იყოს ამ მთავარ ბრძოლაში გამარჯვებული? აღნიშნულ საკითხზე სამოქალაქო მოძრაობის წევრი და "მომავლის არმიის" ხედვის ავტორი, პაატა გიგაური გვესაუბრება.
 
– მოგესალმებით, პაატა. იყო თუ არა თქვენთვის საინტერესო სამხედრო სფერო ბავშვობიდან, თუ მოგვიანებით, გააზრებულ ასაკში დაინტერესდით?

– ბავშვობიდან დავინტერესდი. ჩვენს სახლთან ახლოს, საბურთალოზე, იყო ამიერკავკასიის სამხედრო მუზეუმი, რომლის ეზოში დიდი რაოდენობით ჯავშანტექნიკა იდგა. ერთ დღესაც შემთხვევით შევამჩნიე და მას შემდეგ მუზეუმის ხშირი სტუმარი ვიყავი. ამას დაემთხვა ეროვნული მოძრაობის დაწყება და ეთნიკური დაპირისპირება პირველად ქვემო ქართლში და შემდეგ – სხვა რეგიონებში 80–იანი წლების ბოლოს, მართალია, მაშინ 12-13 წლის ვიყავი, მაგრამ ამ მოვლენებს განვიცდიდი, რადგან მშობლები პატრიოტულად მზრდიდნენ. აფხაზეთის ომის დროს დამაინტერესა, არსებობდა თუ არა წვევამდელი ასაკის ახალგაზრდების მომზადების საშუალება. რა პასუხსაც მივიღებდი, ძნელი გამოსაცნობი არაა, – დამცინეს, ქვეყანა ქაოსში იყო გახვეული. უნივერსიტეტში სწავლის დროს გავიარე უმცროს ოფიცერთა კურსი და მაქსიმალურად ვეცნობოდი სამხედრო ლიტერატურას.
პროფესიულ სამხედრო კარიერაზე ოჯახური პირობების გამო უარის თქმა მომიწია, მაგრამ 2007 წელს, როცა აღმოვაჩინე, რომ მსგავსი მომზადება ისევ არ იყო ქვეყანაში და ჰაერში კვლავ ომის სუნი დადგა, სამხედრო საქმეში დიდი გამოცდილების მქონე თანამოაზრეებთან ერთად დავაარსე მოხალისეთა ორგანიზაცია, რომელიც ახალგაზრდების სამხედრო-პატრიოტული მომზადებით დაკავდა და ათასობით ახალგაზრდის მომზადებაში გვაქვს მონაწილეობა მიღებული. ჩემი ბავშვობის ოცნება სხვებს ავუსრულე და ამით ძალიან კმაყოფილი ვარ.

 სამოქალაქო მოძრაობის გამოფენა ეროვნ. სამხედრო მუზეუმის დაარსების მოთხოვნით
ამიერკავკასიის სამხედრო მუზეუმი

– უფრო ვრცლად მოგვიყევით ახალგაზრდული ლეგიონის შესახებ.
–  გენ. მაზნიაშვილის სახ. ახალგაზრდული ლეგიონი არის წვევამდელი ასაკის ახალგაზრდების სამხედრო-პატრიოტული აღზრდის ადგილი. ვატარებთ 2,5–თვიან საბაზისო კურსებს, ცალკეულ სწავლებებს და სემინარებს.
ყველა ჩვენი აქტივობა უფასოა და არც ხელფასს ვიღებთ, წლებია, ენთუზიაზმის დონეზე კეთდება და ასეულობით ახალგაზრდა მონაწილეობს ყოველ წელს.
2016 წლის მაისში გავაფორმეთ მემორანდუმი თავდაცვის სამინისტროსთან, მაშინდელი პრეზიდენტის ადმინისტრაციის (პოლკოვნიკი აკია ბარბაქაძე) დიდი მხარდაჭერით, თანამშრომლობა განსაკუთრებით გაღრმავდა 2020 წელს და წინ ბევრი საინტერესო სიახლე გველის. სამწუხაროდ, პანდემიამ დაგვამუხრუჭა და ამ ეტაპზე ონლაინ სწავლებით შემოვიფარგლებით, მაგრამ ამ სირთულესაც დავძლევთ. იოლად მოპოვებულს მადლი არც აქვს.


ლეგიონში აკრძალულია პოლიტკაზე საუბარიც კი, ორგანიზაცია არის მკვეთრად აპოლიტიკური და მხოლოდ ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობის გაზრდაზე მუშაობს თავის სეგმენტში. ჩვენ არ ვანსხვავებთ ადამიანებს პოლიტიკური, რელიგიური, გენდერული და რომელიმე სხვა ნიშნით. თუ ახალგაზრდას სამხედრო-სალაშქრო ცოდნის მიღება უნდა და კანონმორჩილია, ჩვენი ორგანიზაციის კარი და გული მისთვის ღიაა.


– ხომ არ იყო კონკრეტული პიროვნება სამხედრო სფეროში, ვინც გავლენა იქონია თქვენს არჩევანზე?
– არა. ჩემ გარშემო სამხედრო პირები არ იყვნენ. პატრიოტული მუხტიდან და სამხედრო მუზეუმიდან წამოვიდა სამხედრო საქმით დაინტერესება.

– ვინ არის თქვენთვის ყველაზე ძლიერი მხედართმთავარი?
– მეთაური, რომელიც დასახულ ამოცანას მაქსიმალურად მცირე დანაკარგით ასრულებს, უფრთხილდება და ზრუნავს ჯარისკაცზე. ამ და სხვა მიზეზის გამო გიორგი მაზნიაშვილს დავასახელებდი მისაბაძ  მეთაურად. პირადი უზომო გამბედაობა შერწყმული იყო გონიერებასთან და ზომიერ რისკთან ჯარების მართვის დროს. გენერალი თამამად და აქტიურად იყენებდა მოხალისეებს. ყველა ოპერაციში, რომელსაც მაზნიაშვილი მეთაურობდა, პირადი შემადგენლობის მინიმუმ ნახევარი მოხალისე იყო, რაც ჩემთვის უმნიშვნელო ფაქტორი არაა.

– რამდენად მნიშვნელოვანია სრულყოფილი და გამართული ჯარი სახელმწიფოს სტაბილურობისთვის?
– უსაფრთხოება ცალკე აღებული ადამიანის ცხოვრებაშიც ნომერ პირველი პრიორიტეტია, თუ ფიზიკურ არსებობას რეალური საფრთხე მოელის, წინსვლა შეუძლებელია. იგივე ეხება ერსაც, ჯარი არის კონსტიტუციური წესრიგის გარანტი და საგარეო საფრთხისგან დამცველი. დააკვირდით, ძლიერი ჯარი პირდაპირ უკავშირდება ქვეყნების გავლენას და ადგილს მსოფლიოში. მსოფლიოს გავლენიან ქვეყნებს ან ძალიან ძლიერი ჯარები ჰყავთ ან 100%–ით უსაფრთხოდ არიან სამხედრო ბლოკის გამო. შვეციარიაც კი, რომელსაც საფრთხე არსაიდან არ მოელის, ევროპაში ერთ–ერთი ყველაზე მილიტარიზებული სახელმწიფოა. საქართველოს შემთხვევაში, თუკი რაიმე სახის სიმეტრიული და ასიმეტრიული საფრთხე არსებობს, პირდაპირ დამიზნებულია ჩვენზე და ამ პირობებში ასეთი აგდებული და დამამცირებელი დამოკიდებულება ჯართან პოლიტიკოსების მხრიდან, დანაშაულია.
ჩვენი ამოცნაა, ისეთი ჯარი შევქმნათ, რომელიც გადააფიქრებინებს პოტენციურ მოწინააღმდეგეს, ძალა გამოიყენოს ჩვენ წინააღმდეგ. ამ ეტაპზე ისეთ საშინელ მდგომარეობაში ჩაგვაგდეს, ასეულობით ჩვენს მოქალაქეს იტაცებენ, ასეულობით ჰექტარს იზომავენ და საკუთარი მოქალაქეების და მიწების ელემენტარულ დაცვასაც არ/ვერ ვახერხებთ. რომელი ნორმალური ინვესტორი ჩადებს ფულს ასეთი უსაფრთხოების გარემოს მქონე ქვეყანაში? რა ბიზნესის განვითარებაზეა საუბარი? ანდაც სამხედრო ფლოტის გარეშე ფრონტისპირა ანაკლიაში საერთაშორისო პორტის ამოქმედება როგორ წარმოგიდგენიათ? აფსუებს მეტი მცურავი საშუალება აქვთ, ვიდრე ჩვენ, როცა მოუნდებათ, მაშინ უნდა შევრცხვეთ? არადა, მონდომების შემთხვევაში საკმაოდ ძლიერი ფლოტის შექმნა შეიძლება, მადლობა ღმერთს, კონკრეტული ხედვაც არსებობს და გამკეთებლებიც გვყავს ქვეყანაში. მხოლოდ პოლიტიკური ნება აკლია ამ და კიდევ ბევრი თემის დაძვრას.

– სამხედრო სამსახური უნდა იყოს სავალდებულო თუ ნებაყოფლობითი?
– ჩვენს ხედვაში აქცენტს ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურზე ვაკეთებთ, მაგრამ დამუშავებული გვაქვს სავალდებულო სამსახურის ორი მოკლევადიანი ვარიანტიც: 2,5 და 6–თვიანი. ისრაელში, ფინეთში, ესტონეთში, შვეციარიაში, სამხრეთ კორეაში, ავსტრიაში და ა.შ. არც განათლების მიღებაში, არც კარიერულ წინსვლაში და არც პირად თავისუფლებაში ჯარი ხელს არ უშლის ახალგაზრდას. თუ სავალდებულოზე შევთანხმდებით პოლიტსპექტრში, უნდა იყო ინტენსიური (დროის 60% საველე სწავლებაზე უნდა მოდიოდეს) და მოკლევადიანი, მომზადების ციკლის და სასწავლო პროგრამის გადაწყობის შემთხვევაში, ამ დროში შესაძლებელია ქვეითის გაწვრთნა და მომდევნო 3 წლით პირველი რიგის ტერიტორიული რეზერვის ბატალიონში ჩარიცხვა. 3 წლის შემდეგ დაახლ. 25,000 გაწვრთნილი და ომისთვის მომზადებული რეზერვისტი გვეყოლება (ეს ციფრი აღარ შემცირდება), რომლებსაც, ძირითადად, უმეთაურებენ თადარიგის ოფიცრები და სერჟანტები, რომლებიც შესაბამის ანაზღაურებად გადამზადებას გაივლიან.
ჯარი სოციალური მოვლენაა და კარგად მოწყობილი ახალგაზრდას სძენს საინტერესო გამოცდილებას, რომელიც ყოველდღიურ საქმიანობაშიც გამოადგება, ხოლო მოკლევადიანი და კონკრეტული ბენეფიტების მქონე – ხელს საერთოდ არ შეუშლის პირად ცხოვრებაში.

– ალეკო ელისაშვილის გუნდს წარმოადგენთ. რამ განაპირობა პოლიტიკი თქვენი დაინტერესება და რატომ სამოქალაქო მოძრაობა?
პოლიტიკამ ეროვნული მოძრაობის გამოღვიძების დროს მიიქცია ჩემი ყურადღება, მაშინ მივხვდი, რამხელა გავლენა აქვს ერის და ცალკე აღებული ადამიანის ცხოვრებაზე პოლიტიკურ პროცესს, მაგრამ ამ სფეროში ჩაბმის სურვილი არ მქონია, რითაც ჩემი ერის წინაშე მოვიხდიდი მოვალეობას, იმ თემით დავკავდი. არასოდეს არ ვყოფილვარ რომელიმე პარტიის წევრი, ან აქტიური მხარდამჭერი.
სამოხალისეო აქტივობის დაწყების დროს გადავიკვეთეთ, ალეკო მაშინ  „ტფილისის ჰამქარს“
ხელმძღვანელობდა და თბილისს იკვლევდა, მე სამხედრო ისტორიას ვუღრმავდებოდი, ძველი თბილისის ფოტოებმა და იუნკრებმა დაგვაახლოვეს, ერთ ტალღაზე მყოფმა ორმა ადამიანმა ბუნებრივად მონახა ერთმანეთი. მაშინ პოლიტიკაზე საერთოდ არ ვფიქრობდით და ვინმეს რომ ეთქვა, წლების მერე ერთ პარტიაში იქნებითო, გულიანად ვიცინებდი.
ახალგაზრდების სამხედრო-პატრიოტულ მოძრაობაში 12 წლის მანძილზე ნანახმა ღრმად დამარწმუნა, რომ საქართველოს ერთ–ერთი ძირითადი პრობლემა მენტალურად მონა, საბჭოთა მიდგომების მქონე არაპატრიოტი პოლიტელიტაა. სხვა ქვეყნებში ასეთ ახალგაზრდულ მოძრაობებს ხელის გულზე ატარებენ, ჩვენთან გარკვეულ დონეზე ადიოდა საშუალო რგოლის დახმარებით, მაგრამ „უხილავი ძალა“ განვითარების საშუალებას არ აძლევდა, ასე შევეჯახე პოლიტიკური ნების ძალას, საკუთარ თავზე გამოცდილი მაინც სხვაა. ვნახე, როგორ „მუშაობდა“ სისტემა, მივხვდი, რომ სულ ასე იქნებოდა საქართველოში და ამდენი ნაწვალები შეიძლება, წყალში ჩაყრილიყო, რადგან თევზი თავიდან აგვიყროლდა.
ამ დროს დაიწყო ალეკომ პოლიტიკური ნაბიჯების გადადგმა და როცა სამოქალაქო მოძრაობა დააარსა და თანამოაზრეებს საჯაროდ მიმართა, ერთის მხრივ, თავი ვალდებულად ჩავთვალე, გვერდში დავდგომოდი, რადგან ვიცოდი მისი მოტივაცია, მენტალობა, პრინციპულობა, ხედვა და მეორე მხრივ, თვალნათლივ ვხედავდი, რომ არსებული პოლიტელიტა შესავიწროებელი იყო ახალი, ანტისაბჭოთა მენტალობის, საკუთარი სამშობლოსა და ხალხის გულით მოყვარული ადამიანების მიერ.
კარგად მესმის, რა დონის უთანასწორო ბრძოლაში შევედით, რამხელა სიბინძურის დაძვრა გვინდა და ეს რა რისკებთანაა დაკავშირებული, მაგრამ სხვა გზა არაა. თავის დროზე ნორმალური ცხოვრების უფლება წაართვეს ჩემს თაობას და იგივეს უპირებენ ჩვენს შვილებს, ამას კი აღარ დავუშვებთ!
აღსაღნიშნავია, რომ ალეკოს ორივე ბიჭი და ჩემი შვილიც თბილისის ლეგიონის ახალწვეულების გაზაფხულის კურსზე არიან. 2007 წელს ამაზე ვერც ვიოცნებებდი.

 მიხეილ გიგაური. ლეგიონის ახალწვეული

– გაგვაცანით თქვენი ხედვა „მომავლის არმიის“ შესახებ
–  რამდენიმე ათეულ გამოცდილ და თავისი საქმის მოყვარულ სამხედროსთან კონსულტაციების გავლის შემდეგ 2019 წლის მარტში გავამზადეთ სამოქალაქო მოძრაობის დარგობრივი ხედვა „მომავლის არმია“, რომელიც 20 თავის და დაახლ. 200 პუნქტისგან შედგება. მისი ნახვა ამ ბმულზე შეიძლება.

გამოვყოფ ოთხ საკითხს:
1) ძირითადმა პოლიტიკურმა პარტიებმა უნდა გააფორმონ „თავდაცვის აქტი“, ანუ პარტიებს შორის შეთანხმებული ეროვნული თანხმობის დოკუმენტი, სადაც გაწერილი იქნება თავდაცვის ძალების განვითარების დაახლ. 8–წლიანი ხედვა (ორი საარჩევნო ვადით) და რომელსაც ვერც ერთი პარტია ან მინისტრი ვეღარ შეცვლის თვითნებურად. ამ შეთანხმებაზე დაშენდება ყველაფერი დანარჩენი.
2) თავდაცვის დაფინანსება არის მიზერული, შეუძლებელია ბრძოლისუნარიანი ჯარის შექმნა ამ ბიუჯეტით. აიცულებელია მისი გაზრდა, რომელიც რა თქმა უნდა, გაწერილი და დასაბუთებული უნდა იყოს.
3) საჭიროა მაღალკვალიფიციურ, პასუხისმგებლობის მქონე და ინიციატივიან ოფიცერთა და სერჟანტთა კლასის ფორმირება, რადგან მათ უნდა შეასხან ხორცი ხედვას და მისგან გამომდინარე გეგმებს. ეს მოითხოვს სამხედრო საქმის პრესტიჟის გაზრდას, ფილტრაციას და სასწავლო პროცესის გარკვეულ შეცვლას.
4) სამოქალაქოთა ჩართულობა არის თითქმის ნულოვანი. ჯარი თავისთვისაა და ხალხი – თავისთვის. ამ პრობლემის მოსაგვარებლად საჭიროა ახალგარდული ლეგიონის გაშლა მთელი საქართველოს მასშტაბით და ნებაყოფლობითი თავდაცვის ლიგის დაარსება, სადაც სამოქალაქო პირები ჩაეწერებიან და მიიღებენ შესაბამის ცოდნას, რომელიც ჯარს შეეშველება ომის, ან კრიზისის დროს, გამოათავისუფლებს პირადი შემადგენლობის ნაწილს.
სხვათა შორის, ახალი მინისტრის (ი. ღარიბაშვილი) დანიშვნის შემდეგ ჩვენი ხედვის რამდენიმე პუნქტის რეალიზება უკვე დაიწყო, რასაც მივესალმებით.

– სწორი მენეჯმენტის პირობებში რა დროა საჭირო სრულფასოვანი სამხედრო რეფორმის გატარებისთვის?
– სწორი მართვის და საკმარისი დაფინანსების შემთხვევაში 3-4 წელი საკმარისი იქნება პირველი ხელშესახები შედეგის მისაღებად. ოპტიმალური კი 8 წელი მგონია.

– პრორუსული ძალები ცდილობენ სამხედრო მიუმხრობლობის პოპულარიზაციას, არის თუ არა საქართველოს პირობებში შესაძლებელი ნეიტრალიტეტის გამოცხადება? და რა შედეგებს მოგვიტანს?
– იგივე შედეგს მოგვიტანს, რაც 1921 წელს მოგვიტანა, მაშინ არავინ გვედგა გვერდში 1920 წლის გაზაფხულიდან,  ამიტომ საკუთარი დე–იურე და დე–ფაქტო აღიარება (1920 წლის 7 მაისის) და გამოცხადებული ნეიტრალიტეტი გადაგვახიეს თავზე რუსებმა. პრორუსებმა იციან ეს და მაგიტომ უჭერენ მხარს ნეიტრალიტეტს, რათა საგარეო დახმარების შანსი დაგვეკარგოს და გარანტირებულად შემოვიდეს რუსეთი საქართველოში, შედეგად ეს ვაჟბატონები მოგვევლინონ ახალ მთავრობად განუსაზღვრელი ვადით და ძალაუფლებით. გავლილი გვაქვს ეგ სიმღერა თავის დროზე, ასე რომ, მაგ საკენკით თანამედროვე ბოლშევიკები თუ იკვებებიან.
ნეიტრალიტეტს არც ერთი ქვეყნისთვის არ მოუტანია ხეირი. ზოგადად ნეიტრალიტეტი არსებობს ორი სახის: პრესტიჟული, როცა საფრთხე არავისგან არ გემუქრება (მაგ.: შვეციარია, ავსტრია), ან იძულებითი, როცა საფრთხე რეალურია, მაგრამ დახმარებას არავისგან არ ელი (მაგ. ბალტიისპირეთი 1930–იან წლებში). მოკავშირე ქვეყანა არასოდეს არ მოითხოვს მეგობრისგან ნეიტრალიტეტის გამოცხადებას, როგორც წესი, ეგ არის მტრის მოთხოვნა!
ნორვეგიამ 1814 წელს გამოაცხადა ნეიტრალიტეტი, 1940 წლამდე არავის აინტერესებდა მათი დაპყრობა და ცხოვრობდნენ მშვიდად, პირველივე დაინტერესებულმა ქვეყანამ ანუ გერმანიამ, 1940 წელს უცებ გამოუყვანა წირვა. იგივე ისტორია აქვს ჰოლანდიას, რომელმაც 1839 წელს გამოაცხადა ნეიტრალიტეტი და დაიპყრეს 1940 წელს. შეაჩერა აგრესორი ნეიტრალიტეტმა? არა. ისწავლეს ჭკუა? დიახ. ორივე NATO-ს წევრია.

– აქვე მინდა, გკითხოთ, რა მნიშვნელობა აქვს ქართული ჯარის საერთაშორისო მისიებში მონაწილეობას?
საერთაშორისო მისიები არის NATO-ს ჯარებთან კონტაქტების გაღრმავების, წვრთნის, საბრძოლო სიტუაციაში გამოცდილების მიღების და სამწუხაროდ, ნორმალური ანაზღაურების მხოლოდ საზღვარგარეთ მიღების საშუალება.
საჭიროა ჩართულობის სხვა მიმართულებითაც გაღრმავება. მაგალითისთვის მოვიყვან ორ ამონარიდს „მომავლის არმიის“ ხედვიდან:
11.9 აუცილებელია უცხოეთის მისიებში ვიწრო სპეციალობის სამხედრო მოსამსახურეების (მაგ.: ინჟინრები) მივლინება გამოცდილების მისაღებად და გასაზიარებლად.
15.2 მომზადების მაღალი დონის შესანაჩუნებლად და გამოცდილების დასაგროვებლად როტაციის საფუძველზე (შენიშვნა: სპეციალური ოპერაციების ძალები) რეგულარულად უნდა მონაწილეობდნენ პარტნიორი ქვეყნების მიერ წარმოებულ საბრძოლო ოპერაციებში, ერთობლივ წვრთნებში მინიმუმ ოცეულის ზომის დანაყოფით და საერთაშორისო შეჯიბრებებში.
ჩემს პრაქტიკაში იყო შემთხვევა, როგორ ჩაიშალა ქართული მხარის პასიურობით აშშ-ის შეიარაღებულ ძალებთან ძალიან სერიოზული თანამშრობლობის შესაძლებლობა ერთ–ერთ სფეროში მაშინ როცა ამერიკული მხარე მზად იყო. არსებული სისტემისგან მიღებული ერთ-ერთი პირადი შოკი ამ შესაძლებლობის ჩაშლა იყო.

– თქვენი აზრით, კორონა ვირუსით გამოწვეული მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისი იმოქმედებს თუ არა ძალთა გადაბალანსებაზე მსოფლიოში და როგორია თქვენი პროგნოზი?
– რა თქმა უნდა, მსოფლიო ისეთი ვეღარ იქნება როგორიც აქამდე იყო.  პრიორიტეტები ახლებურად გადანაწილდება და ყველა ქვეყანა პირველ რიგში საკუთარ თავზე იზრუნებს და შემდეგ უკვე – თავის მოკავშირეზე. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია ჩვენი თვითმკმარობა და ძლიერი მეგობრების ყოლა, რომლებმაც უკვე გამოყვეს 3,5 მლრდ. დოლარი ჩვენს დასახმარებლად, ხოლო „ერთმორწმუნე“ ქართული მიწების მიტაცებითა და ადამიანების გატაცებითაა დაკავებული მსოფლიო პანდემიის დროსაც კი! წარმოუდგენელი ბოროტებაა! ამ დროს ტერორისტებმაც კი შეწყვიტეს ტერაქტები! ასე რომ, ჩვენს შემთხვევაში სიახლეს არ ველოდები, ყველაფერი ისედაც ნათელია. ასეთ დროს ძალიან კარგად ჩანს, ვინ ვინაა როგორც პიროვნულ, ასევე ორგანიზაციების და ქვეყნების დონეზეც კი.
როგორც ჩანს SARS-ის ვირუსი ბოლომდე გაშიფრული არაა, მისგან რას უნდა ველოდოთ მომავალში, ჯერ კიდევ ბუნდოვანია, ამიტომ გლობალური პროგნოზისგან თავს შევიკავებ.

– თქვენ რომ საქართველოს თავდაცვის მინისტრი იყოთ …
ნებისმიერი თანამდებობა ან პოზიცია ჩემთვის საქმის კეთების საშუალებაა. რახან შეკითხვა მინისტრობას ეხება, ცოტა წავიფანტაზიოროთ … თავდაცვის ბიუჯეტის გაზრდის და პარტიებს შორის „თავდაცვის აქტის“ ხელმოწერის გარეშე ამ თანამდებობას არ დავთანხმდებოდი, რადგან ხედვის რეალიზაციის და თავდაცვის ძალების საბრძოლო მომზადების ამაღლების საშუალება არ მექნებოდა. „თავდაცვის აქტის“ გარეშე არც იმის გარანტია მექნებოდა, რომ ჩემი მომდევნო მინისტრი არ აურევ-დაურევდა დაწყებულ საქმეს. ჩვენთან როგორ ხდება? ახალი მინისტრი ან ჩინოსანი მისი პირადი ხუშტურებიდან გამომდინარე იწყებს რეფორმებს, სიახლეების დანერგვას და ა.შ. თუ გინდათ, ჯარი ბრძოლისუნარიანი არ იყოს, გამუდმებით უნდა უტაროთ რეფორმები. მოკლედ: კაბინეტში ჯდომა, შავი ჯიპით და დაცვით სიარული, ზეიმებზე ბრტყელ-ბრტყელი ფრაზებით ლაპარაკი, რბილად რომ ვთქვა – არ მხიბლავს. მუშაობის იმიტაციისთვის და ბოლის გასაშვებად (ეს ისედაც არ გვაკლია ბოლო 28 წელიწადია) ნამდვილად არ მოვდივართ პოლიტიკაში.
ჩემთვის საქმის კეთების ინსტრუმენტია პოლიტიკაც, რომელსაც არც გავეკარებოდი, რომ არა არსებული არანორმალური სიტუაცია ქვეყანაში. ათ წელზე მეტია, ველოდებოდი სასიკეთო ცვლილებას და როცა იმედი გადამეწურა, მედესანტეების ცნობილ დევიზამდე მივედი: „ვინ, თუ არა ჩვენ?!“

ასეა: ინტერვიუს პირველწყარო