ცხენოსანი დივიზიონის შექმნის გადაწყვეტილება მიიღეს 1918 წლის თებერვალში ქართველი ეროვნების ქრისტიანი და მუსულმანი მოქალაქეების დაახლოების მიზნით, მაგრამ დანაყოფის სტაბილური ფორმირება გაჭირდა (ავტორიტეტული ლიდერის არარსებობის გამო) და მხოლოდ 1919 წლის აგვისტოში, მას მერე რაც მაიორი ბახშიბეი მაჩაბელი დაინიშნა მეთაურად, მოხერხდა ესკადრონის ფორმირება, რომელშიც 80 ცხენოსანი და ტყვიამფრქვევების რაზმი (2 დაზგის ტყვიამფრქვევი) შედიოდა. 1919 წლის ნოემბერში დანაყოფი შეიყვანეს არდაგანის რაიონის მიმდებარედ, სადაც რაზმმა წესრიგი დამყარა ცენტრალურ გზაზე და ყაჩაღების ალაგმვის გამო მოსახლეობაში პოპულარული გახდა. რაზმს მემედ ბეგ აბაშიძის მონდომების შედეგად შეუერთდა 100 აჭარელი მებრძოლი.
რაზმმა ბრიტანელების ნებართვით და მოსახლეობის თხოვნით 1920 წ. 3 მაისს დაიკავა ქალაქი ართვინი და გაანადგურა ადგილობრივ ყაჩაღ რაშიდის რაზმი.
1920 წლის ზაფხულში, დივიზიონმა დაიკავა ბორჩხა, სადაც ქესქინ ზადეს ბანდასთან შტაკებაში დაიღუპა ორი ოფიცერი (კოზლოვსკი და ციციშვილი) და დაიჭრა 5 მებრძოლი. ბანდამ დატოვა ბორჩხის რაიონი და წესრიგი დამყარდა.
დაბა ბორჩხა
1920 წლის 9 სექტემბერს რაზმი შეამოწმა სახელმწიფო კომისიამ, რომლის აღწერით ვიგებთ, რომ დივიზიონში 276 მებრძოლი მსახურობდა, აქედან 26 ოფიცერი. რაზმი დაბანაკებული იყო ბორჯომში, ყველა საბუთი იყო წესრიგში და არ აღმოჩნდა დარღვევები.
ოფიცრების სია:
მეთაური: პოლკოვნიკი ბახშიბეგ მაჩაბელი. მესხეთის მუსლიმთა ერთ-ერთი პოლიტიკური ლიდერი. 1919 წლის მარტში სათავეში ჩაუდგა მუსლიმთა იმ ნაწილს, რომელმაც საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასთან შეერთებას დაუჭირა მხარი. 1921 წლის ოკუპაციის შემდეგ ემიგრაციაში წავიდა თურქეთში.
მეთაურის მოადგილე: პოლკოვნიკი გრიგორი მგალობლიშვილი ფილიპეს-ძე
წარმოშობით ქუთაისიდან, ქ. ტვერის ცხენოსანი სასწავლების კურსდამთავრებული. მსახურობდა ტვერის მე-16-ე დრაგუნთა პოლკში. რუსეთის იმპერიის არმიის (რია) ყოფილი როტმისტრი. დაიჭრა ბრძოლაში 1916 წელს. წმ. სტანისლავის II და III, წმ. ანას III და IV ხარისხის ორდენების კავალერი.
ინტენდანტი: კაპიტანი მიხეილ ფირალიშვილი
წარმოშობით ქუთაისიდან. ქ. ტვერის ცხენოსანი სასწავლების კურსდამთავრებული. მსახურობდა ტვერის მე-16-ე დრაგუნთა პოლკში. წმ სტანისლავის III და წმ. ანას IV ხარისხის ორდენების კავალერი.
ადიუტანტი: უფრ. ლეიტენანტი თარხან მხეიძე
საკავალერიო სასწავლების კურსდამთავრებული. რიას ყოფილი შტაბს-როტმისტრი
ცხენოსანი ესკადრონის მეთაური: კაპიტანი ვლადიმერ ბერიძე
თბილისის პრაპორშიკთა სკოლის კურსდამთავრებული. რიას ყოფილი შტაბს-როტმისტრი
ქვეითი ესკადრონის მეთაური: კაპიტანი შოთა მგალობლიშვილი
სწავლობდა ქუთაისის გიმნაზიაში. კადეტთა კორპუსის კურსდამთავრებული. რიას ყოფილი შტაბს-როტმისტრი.
მეტყვიამფრქვევეთა ოცეულის მეთაური: უფრ. ლეიტენანტი ალექსანდრე გამყრელიძე
სწავლობდა თბილისის გიმნაზიაში. ტვერის მე-16-ე დრაგუნთა პოლკის ყოფილი პორუჩიკი
უფროსი ლეიტენანტი: ვლადიმერ გარდაფხაძე
რიას ყოფილი პრაპორშიკი.
უფროსი ლეიტენანტი: დიმიტრი ფავლენიშვილი
უფროსი ლეიტენანტი: აკაკი კობიძე
თბილისის პრაპორშიკთა სკოლის კურსდამთავრებული. რიას ყოფილი პრაპორშიკი
უფროსი ლეიტენანტი: სერაპიონ ფირცხალავა
ქუთაისის საქალაქო სასწავლების კურსდამთავრებული. ყოფილი პოდპორუჩიკი.უფროსი ლეიტენანტი: მაგომედ შარდანოვი
ცხენოსანი სასწავლების კურსდამთავრებული, რიას ყოფილი კორნეტი ლეიტენანტი: დიმიტრი ხომერიკი
ქუთაისის საქალაქო სასწავლების და თბილისის პრაპორშიკთა სკოლის კურსდამთავრებული. ყოფილი პოდპორუჩიკი
ქუთაისის საქალაქო სასწავლების და თბილისის პრაპორშიკთა სკოლის კურსდამთავრებული. ყოფილი პოდპორუჩიკი
ლეიტენანტი: ნიკოლოზ ტატიშვილი
ლეიტენანტი: კონსტანტინე მამულაშვილი
მილიციის ლეიტენანტები რომლებსაც დავალებული ჰქონდათ აგიტაცია ეროვნებით ქართველ მუსულმან მოსახლეობაში და მათი პოლიტიკური განწყობების შესწავლა.
ზიაბეკ შარაბჩიევი
მუზაგარ მეხტარბაშევი
ყარა-აღა ხალვაში
სერვადბეგ ერისთავი
ფადლი ეფენდი-ზადე
მუსტაფა-ბეგ ბაჩაბელი
? ბეგ ეფენდიევი
სევკეტ ეფენდი ზადე
? ალელოვი
აინუს მელაძე
სოფი გაჯიევი
მაჩაბელის ხელმოწერა ოფიცერთა სიაზე
სამწუხაროდ, ამ ეტაპზე არ გამაჩნია დანაყოფის და მისი ოფიცრების ფოტოები.
წყარო:
ეროვნული არქივი. ფონდი: 1836 / 1 / 412
Первая Мировая Война 1914-1918. Памяти Героев
ქ. ართვინი